Không chỉ được biết đến là mảnh đất lịch sử, huyện Lục Yên (tỉnh Yên Bái) còn có nhiều cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp đang trở thành điểm đến hấp dẫn của nhiều du khách trong và ngoài tỉnh. Nhằm phát huy hơn nữa lợi thế về du lịch, thời gian gần đây, UBND huyện đã tập trung khơi dậy tiềm năng về loại hình du lịch tâm linh, sinh thái gắn với du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm.
Nằm ở phía Đông Bắc của tỉnh, cách thành phố Yên Bái khoảng 80 km, Lục Yên được thiên nhiên ban tặng nhiều cảnh đẹp hữu tình, cùng với nét đẹp văn hóa đa sắc màu của đồng bào các dân tộc sinh sống từ lâu đời. Tất cả tạo nên Lục Yên đầy quyến rũ, bí ẩn. Dọc theo Quốc lộ 70, trên cung đường uốn lượn quanh những triền núi và dòng sông Chảy xanh thẳm, du khách sẽ đến thị trấn Yên Thế, trung tâm của vùng đất Ngọc Lục Yên. Phố núi Yên Thế được bao bọc bởi những triền núi cao, uốn lượn, xa xa là những bản làng bình yên nép mình bên triền núi, xen giữa là những mảng màu của lúa, ngô; màu bàng bạc của những con suối nhỏ.
Đến với Yên Thế, du khách còn được tham quan những cơ sở chế tác, nơi khai thác đá quý và lựa chọn những viên đá quý về làm quà hay trang sức cho mình. Đến với Lục Yên, điểm dừng chân đầu tiên du khách muốn đặt chân có lẽ là chợ đá quý. Nằm lặng lẽ ở một góc hồ giữa thị trấn, chợ đá quý được mở thường xuyên từ khoảng 9h sáng đến trưa các ngày trong tuần. Chợ đá quý hiện có trên 70 bàn đá, mỗi bàn đá ở đây có giá trị vài trăm triệu đồng, thậm chí có những bàn lên tới hàng tỷ, giá trị của những viên đá cũng rất phong phú.
Các sản phẩm đá quý ở chợ khá đa dạng, về giá cả cũng như mẫu mã. Có cả những viên đã được chế tác với hình khối tuyệt đẹp để làm mặt nhẫn, mặt dây chuyền, làm tranh, có viên lại vẫn còn nguyên bản chưa qua mài dũa, vừa được đãi từ những mỏ đá quý, được phục vụ làm đồ trang sức, từ mặt dây chuyền, mặt nhẫn hay lắc vòng sau khi chế tác, mài, đánh bóng tinh xảo để trở thành mặt hàng có giá trị từ vài trăm nghìn đến cả hàng chục triệu đồng.
Dù được mài giũa, hoặc ở dạng thô tự nhiên, đá ruby mầu đỏ được xem là thứ đá quý và đắt nhất. Việc mua đá cũng rất độc đáo, khi mua những viên đá được kiểm tra rất kỹ lưỡng về hình khối, mầu sắc, và đặc biệt là độ trong của viên đá như thế nào. Mỗi lần như vậy, đều phải sử dụng kính soi và đèn pin chuyên dụng. Để trải nghiệm việc chọn mầu, chọn hình khối, cũng như giá trị của từng viên đá phù hợp với nhu cầu của từng người, cũng rất công phu. Những viên đá quý được bày bán tại chợ đều 100% từ tự nhiên, những người ngồi bán ở đây đều phải tuân thủ theo những quy định chung, ở đây chưa bao giờ xảy ra chuyện trộm cắp hay cướp đá, cướp tiền. Đến Lục Yên, ngoài tham quan chợ đá quý, du khách còn được chiêm ngưỡng các thắng cảnh nổi tiếng như: chùa tháp Hắc Y – di tích gắn với huyền sử Phật Hoàng Trần Nhân Tông, đền Đại Cại, suối Tiên, suối Ngọc Bích, thác Nà Kèn, hang Mực, hang Đèn Lồng…Đặc biệt là đến với “Bình nguyên xanh – Khai Trung”.
Xã Khai Trung huyện Lục Yên nằm ở độ cao trên 700m so với mực nước biển, có núi bao bọc xung quanh nên Khai Trung có khí hậu mát mẻ, nhiệt độ thấp hơn vùng thấp 2-3 độ có diện tích 12,98 km2, dân số hơn 1.000 người, dân tộc sinh sống trên địa bàn xã chủ yếu là người Dao đỏ. Đây là một bình nguyên tương đối bằng phẳng giữa miền rừng núi trùng điệp .
Từ đầu năm 2018 hợp tác xã Đại An đã đầu tư xây dựng với 2 địa điểm thăm quan, du lịch chính là thung lũng hoa và hang động. Với hàng chục loại hoa khác nhau, khung cảnh lung linh sắc màu hòa trong cảnh sắc thiên nhiên, bình yên giữa thiên nhiên hoang sơ, núi non trùng điệp đã tạo nên một bình nguyên xanh thơ mộng và tươi đẹp. Cách thung lũng hoa 2 km thuộc thôn Giáp Luồng là hang Diêm (tên theo tiếng tày là Đán Liêm) hay có tên Giáp Luồng, vào hè nhiệt độ trong hang và bên ngoài khác nhau, có sự chênh lệch lớn. Đi vào trong hang du khách sẽ thấy một vẻ đẹp tự nhiên bởi hệ thống ánh sáng lung linh, huyền ảo có nhiều nhũ đã với những hình thù khác nhau khơi gợi trí tưởng tượng của du khách: quả phật thủ, tam đa, cột trống trời, đầu rồng…Đến với bình nguyên xanh Khai Trung, du khách không những được hòa mình vào cảnh sắc thiên nhiên mà còn được trải nghiệm điểm du lịch cộng đồng mới, tìm hiểu về phong tục, tập quán, đời sống văn hóa tinh thần, của đồng bào nơi đây.
Được biết, miền Đất Ngọc – Lục Yên còn có nhiều điểm tham quan đẹp, nhưng do chưa được đầu tư khai thác nên ít người biết đến như: Thác Xả Tràn, suối Ngọc Bích, thác Nà Kèn. Đặc biệt là động Cảm Dương ở xã Liễu Đô là một đại hùng quan kỳ tác mà tạo hóa ban tặng. Được coi là động đẹp nhất của Yên Bái và có thể được xếp hạng trong nhóm 10 hang động đẹp nhất Việt Nam. Động còn khá nguyên vẹn, hoang sơ, hầu như chưa có tác động của con người.Thêm một quần thể thác độc nhất vô nhị nữa cũng có mặt tại Lục Yên là thác Xả Tràn ở thôn Nặm Chắn, xã Lâm Thượng. Thác gồm 5 ngọn tung bọt trắng xóa ở lưng chừng núi và 01 ngọn thác dưới chân núi nối với nhau bởi suối Ngọc Bích. Điển hình nhất là dòng thác hình bán nguyệt, cong như cung trăng, quanh năm nước mát trong xanh như mật ngọt cung cấp nước cho bản làng tưới tiêu, sinh hoạt; vì thế nên dòng thác này có tên gọi là Trăng Mật. Cạnh đó là 03 dòng thác nước chảy ào ạt như ống nước phun ra trắng xóa. Phía trên là dòng thác Ngân Hà cao nhất, nước chảy như tuột khỏi mây. Ngọn thác dưới chân núi nước tràn qua vách đá đổ xuống mang vẻ đẹp kì vĩ như một thác Bản Giốc thu nhỏ. Đúng như tên gọi, suối Ngọc Bích nước quanh năm mát xanh màu ngọc bích. Hang Đèn Lồng trên đỉnh núi là nơi cung cấp nước cho quần thể suối thác này. Hang có tên Đèn Lồng vì trong hang có khối thạch nhũ khổng lồ cao gần chục mét nối từ trần hang xuống nền hang như chiếc đèn lồng rủ xuống.
Đến với Đất Ngọc, du khách còn bị đắm chìm bởi vẻ đẹp của những bản làng người Tày, người Nùng nơi lưu giữ những phong tục, tập quán và những nét văn hóa mang đậm bản sắc. Dừng chân những bản làng ấy, bạn sẽ thấy vô cùng thư thái để rồi hòa mình với âm điệu trữ tình của những làn điệu hát then, hát khắp; để thưởng thức các món ăn đậm đà dư vị như: vịt lam ống nứa, xôi ngũ sắc, rêu đá gói lá rong nướng trên than hồng, canh măng mai, khoai tím, vịt bầu luộc, gà trống thiến…Với những lợi thế về địa hình tự nhiên, khí hậu; sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền địa phương và đầu tư của các doanh nghiệp cùng với sự đa dạng, phong phú về nét đẹp văn hóa truyền thống các dân tộc, sự nồng hậu, mến khách của người dân nơi đây tin chắc rằng, Đất Ngọc – Lục Yên sẽ là một điểm đến hấp dẫn, đầy thú vị. Xứng đáng là vùng đất “Non xanh kỳ thú – hấp dẫn tâm linh – Đất ngọc danh truyền”.
Duy Khánh – Anh Tịnh
Trang TTĐT huyện Lục Yên, Yên Bái – lucyen.yenbai.gov.vn – Đăng ngày 02/12/2022
