“Lấy văn hóa để phát triển du lịch, lấy du lịch để bảo tồn phát triển văn hóa” là chủ trương thúc đẩy du lịch của tỉnh Hà Giang những năm gần đây.
Nhờ đó, năm 2023, Hà Giang vùng địa đầu tổ quốc đã được vinh danh là “Điểm đến du lịch mới nổi hàng đầu châu Á”. Năm 2024, nơi đây tiếp tục được đề cử ở hạng mục “Điểm đến văn hóa khu vực hàng đầu châu Á”. Đây chính là cơ hội lớn để thương hiệu du lịch Hà Giang định vị lại vị thế của mình trên bản đồ du lịch thế giới.
Lễ hội nhảy lửa của người Pà Thẻn – Ảnh: Chu Việt Bắc
Sự hội tụ của di sản thiên nhiên và văn hóa độc đáo
Hà Giang là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá vẻ đẹp hoang sơ của thiên nhiên và sự độc đáo của văn hóa bản địa. Những cánh đồng lúa bát ngát, những dãy núi hùng vĩ và những con suối trong lành… của Hà Giang đã mang đến cho du khách nhiều trải nghiệm mới lạ và hấp dẫn.
Trong tiềm thức của du khách, nhắc đến Hà Giang là nhắc đến Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn, nơi hội tụ nhiều di sản, cảnh quan có giá trị mang tầm quốc tế. Là Mã Pì Lèng, một trong những “con đèo đẹp nhất Việt Nam” với cảnh đẹp hùng vĩ, hoang sơ và thơ mộng của núi rừng Tây Bắc. Không chỉ là điểm du lịch nổi tiếng, đèo Mã Pì Lèng còn là nơi ghi dấu nhiều câu chuyện, truyền thuyết về vùng đất Tây Bắc hùng vĩ.
Từ cung đèo nối liền Đồng Văn và Mèo Vạc, đứng từ đỉnh đèo, phóng tầm mắt ra phía xa, du khách sẽ thấy được dòng Nho Quế xanh trong, cong cong như dải lụa màu ngọc bích chảy xuyên qua hẻm Tu Sản, uốn lượn dưới chân đèo… tất cả hòa quyện vào nhau như một bức tranh sơn thủy.
Là người có kinh nghiệm lâu năm trong kinh doanh lữ hành, CEO Wondertour cho rằng: Hà Giang không chỉ là điểm đến với vẻ đẹp “đốn tim” và níu chân nhiều du khách, nơi đây còn là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn thử sức với những hoạt động du lịch mạo hiểm như leo núi, trekking qua rừng núi hoang dã, hay thậm chí là tham gia các hoạt động cắm trại dưới bầu trời đầy sao. Đây thực sự là nơi lý tưởng để tận hưởng cuộc sống gần gũi với thiên nhiên và khám phá những điều mới mẻ.
Không chỉ có vậy, danh thắng quốc gia ruộng bậc thang Hoàng Su Phì nằm ở phía Tây của Hà Giang là một kiệt tác được tạo ra cách đây hàng trăm năm từ sức lao động cần cù, sáng tạo của con người. Những nông cụ thô sơ đồng bào các dân tộc nơi đây đã để lại một công trình văn hóa về kỹ thuật canh tác lúa nước trên sườn núi dốc. Họ biến những quả đồi, ngọn núi thành những tòa tháp bậc thang có vẻ đẹp kỳ vĩ như ai đó dệt nên tấm thổ cẩm khổng lồ giữa lưng chừng trời.
Hà Giang còn là nơi sinh sống của 19 dân tộc anh em, mỗi dân tộc mang một nền văn hóa truyền thống độc đáo riêng đã tạo nên một kho tàng văn hóa phong phú, nhiều di sản được ghi danh vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại và quốc gia bao gồm các lễ hội, các làn điệu dân ca dân vũ… Nổi bật là lễ hội Nhảy Lửa của người Pà Thẻn là một lễ hội độc đáo, đậm nét Shaman giáo, sơ khai và huyền bí. Lễ hội là bằng chứng thể hiện những yếu tố văn hóa, tín ngưỡng, niềm tin vào thế giới thần linh và những thế lực siêu nhiên.
Mảnh đất đầy thăng trầm của lịch sử không chỉ hút hồn du khách bởi thiên nhiên hùng tráng. Đến đây du khách còn được đắm mình giữa thảo nguyên bao la, lạc vào ngôi làng cổ tích như Lô Lô Chải, Nặm Đăm hay Lũng Cẩm Trên… nơi có những căn nhà nhỏ xinh được xây dựng theo lối kiến trúc truyền thống trình tường đất, lợp mái ngói âm dương, hòa mình cùng người dân bản địa sống chậm trong nền văn hóa đa sắc màu, đó là những bộ trang phục thêu hoa văn cầu kỳ được làm bằng những nguyên liệu tự nhiên từ chính đôi tay của người phụ nữ, là những bộ trang sức bạc được trạm khắc tỉ mỉ công phu… Ở nơi đây du khách còn được thưởng thức ẩm thực hấp dẫn mang phong vị đặc trưng của các dân tộc miền địa đầu phía Bắc Tổ quốc Việt Nam.
Chị Tô Phương (Việt kiều Đức) bày tỏ: Điểm đặc biệt của Hà Giang chính là văn hóa của người dân tộc thiểu số sinh sống tại đây. “Với những truyền thống văn hóa độc đáo, những bản nhạc dân tộc sôi động và những món ăn truyền thống là sức hút đối với du khách của địa phương này”.
Nấc thang vàng – Ảnh: Chu Việt Bắc
3 không gian du lịch hút khách
Theo thống kê của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Giang, hiện địa phương này có 106 điểm du lịch đang hoạt động, tập trung ở các loại hình du lịch tâm linh, cộng đồng, văn hóa, danh lam thắng cảnh và du lịch thể thao mạo hiểm. Trong 40 làng văn hóa du lịch cộng đồng, làng văn hóa du lịch cộng đồng thôn Nặm Đăm (huyện Quản Bạ) được nhận giải thưởng ASEAN về lĩnh vực du lịch cộng đồng.
Tài nguyên du lịch của Hà Giang được thể hiện ở 3 không gian du lịch tiêu biểu. Đó là, không gian du lịch đồi núi thấp gắn với các địa danh: Khu di tích lịch sử cách mạng Trọng Con, Căng Bắc Mê, chùa Sùng Khánh, chùa Bình Lâm, Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Vị Xuyên, Đài hương 468, hang Dơi,… Vùng này còn thu hút khách du lịch bởi những trang trại trồng cam, trồng táo; những làng văn hóa du lịch cộng đồng của dân tộc Tày, Dao… hay một số lễ hội truyền thống như: Lễ hội nhảy lửa của người Pà Thẻn, Lồng tồng của dân tộc Tày, Bàn Vương của dân tộc Dao,…
Vùng du lịch trọng điểm của Hà Giang là không gian đồi núi đá với điểm nhấn là Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn và những cảnh quan thiên nhiên đặc sắc, đa dạng sinh học. Điểm nổi bật ở không gian này là những đỉnh đèo, vách núi nổi tiếng như Mã Pì Lèng, hẻm Tu Sản, hoang mạc đá, rừng đá và là nơi sinh sống của đồng bào các dân tộc Mông, Lô Lô, Dao, Pu Péo,… Cùng với đó, những nét văn hóa đặc sắc như Lễ hội chợ tình Khâu Vai, Lễ hội khèn Mông, Lễ hội Gầu Tào, Lễ hội Hoa tam giác mạch,…
Không gian du lịch đồi núi đất phía Tây gắn với Di tích danh thắng quốc gia ruộng bậc thang Hoàng Su Phì. Nơi đây được thiên nhiên ban tặng những cánh rừng nguyên sinh, nơi thượng nguồn sông Chảy và sông Bạc cùng nhiều suối khoáng nóng. Khu vực này hội tụ những điểm thăm quan độc đáo mà ít nơi nào có được như Di tích bãi đá cổ Nấm Dẩn, Di tích danh thắng quốc gia Ruộng bậc thang Hoàng Su Phì, đặc sản chè Shan tuyết, cùng sự đa dạng về văn hóa độc đáo của các dân tộc: Dao, Tày, Nùng, Mông,… được thể hiện qua nhiều lễ hội là một trong nhiều lợi thế để tạo nên không gian du lịch đặc sắc của Hà Giang.
Sức sống Cao nguyên – Ảnh: Chu Việt Bắc
Khẳng định vị thế điểm đến hàng đầu châu Á
Theo Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang – Nguyễn Văn Sơn, Hà Giang chủ trương thúc đẩy tăng trưởng du lịch theo hướng xanh, bền vững, tạo chuyển biến mạnh về chất lượng dịch vụ; xây dựng và định vị thương hiệu du lịch Hà Giang gắn với hình ảnh chủ đạo, độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Trong phát triển du lịch, tỉnh Hà Giang luôn hướng tới mục tiêu “phát triển có trọng tâm, trọng điểm, có trách nhiệm với môi trường và xã hội; phát triển phải đi đôi với gìn giữ, bảo tồn các giá trị truyền thống tiêu biểu, đặc sắc của địa phương. Cùng với đó, đa dạng hóa các loại hình sản phẩm du lịch, gắn kết sản phẩm du lịch với tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng của tỉnh”.
Để hiện thực hóa định hướng này, từ đầu năm đến nay, ngành Du lịch đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó tập trung chỉ đạo các điểm du lịch, cơ sở kinh doanh du lịch và dịch vụ du lịch chủ động phương án tổ chức các hoạt động phục vụ khách du lịch; rà soát, chấn chỉnh các khu, điểm du lịch tổ chức hoạt động du lịch có nguy cơ mất an toàn; thường xuyên thực hiện kiểm tra hoạt động của các hướng dẫn viên du lịch; tiếp tục ứng dụng công nghệ thông tin, đẩy mạnh tuyên truyền quảng bá du lịch bằng nhiều hình thức; tăng cường công tác liên kết, hợp tác phát triển du lịch.
Minh chứng cho những nỗ lực này là lượng khách du lịch đến với Hà Giang ngày càng gia tăng. Cụ thể, trong 6 tháng đầu năm 2024, Hà Giang đón gần 1,7 triệu lượt du khách, tăng 19,1% so với cùng kỳ năm 2023 và đạt 52,8% kế hoạch năm. Trong đó có gần 223.000 lượt khách quốc tế và trên 1,4 triệu lượt khách nội địa, tổng doanh thu từ du lịch ước đạt 4.200 tỷ đồng.
Để tiếp tục thúc đẩy ngành du lịch phát triển nhanh, bền vững, xứng đáng với tiềm năng thế mạnh của địa phương, đại diện Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Giang cho biết, từ nay đến cuối năm Hà Giang tiếp tục triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp, phấn đấu đạt mục tiêu đón 3,2 triệu lượt khách trong năm 2024. Trong đó đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao ý thức của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, các doanh nghiệp và cộng đồng về bảo tồn di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch Hà Giang; đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động thông tin, xúc tiến, quảng bá du lịch, ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin, chuyển đổi số vào trong công tác tuyên truyền, quảng bá.
Triển khai một số chính sách khuyến khích, hỗ trợ trong phát triển du lịch; các hoạt động liên kết hợp tác phát triển du lịch. Tiếp tục xây dựng các Làng văn hóa du lịch tiêu biểu gắn với Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Đầu tư xây dựng và bảo tồn các làng văn hóa du lịch cộng đồng gắn với các khu du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng và các sản phẩm du lịch khác hình thành chuỗi sản phẩm du lịch hấp dẫn…
Sự hội tụ của di sản thiên nhiên, văn hóa độc đáo là những tài sản vô giá cùng sự quyết tâm của lãnh đạo và nhân dân các dân tộc tại Hà Giang đã đưa địa danh này thường xuyên nằm trong danh sách các điểm đến lý tưởng do các tạp chí du lịch uy tín trên thế giới bình chọn. Tiêu biểu như: Tờ New York Times xếp Hà Giang vào top 25/52 điểm đến hấp dẫn nhất thế giới năm 2023. Tờ báo chuyên du lịch Canada The Travel bình trọn Hà Giang là một trong 10 điểm đến đẹp nhất Việt Nam. Trong năm 2022, khu nghỉ dưỡng Hmông Village được vinh danh khách sạn xanh ASEAN; tháng 1/2023, làng văn hóa du lịch thôn Nặm Đăm được nhận giải thưởng ASEAN về lĩnh vực du lịch cộng đồng lần thứ 3. Tháng 9/2023, Hà Giang được nhận nhận giải thưởng “Điểm đến du lịch mới nổi hàng đầu châu Á”. Năm nay, Hà Giang tiếp tục được đề cử ở hạng mục “Điểm đến văn hóa khu vực hàng đầu châu Á”… Đây chính là cơ hội lớn để thương hiệu du lịch Hà Giang có thể xây dựng và định vị lại vị thế của mình trên bản đồ du lịch thế giới.
Nhờ những nỗ lực đổi mới trong công tác xúc tiến và xây dựng sản phẩm du lịch gắn với khai thác giá trị cảnh quan và văn hóa truyền thống, Hà Giang đã ngày càng khẳng định được vị thế quan trọng của mình trên bản đồ du lịch quốc gia và quốc tế. Quy mô du lịch của Hà Giang ngày càng được mở rộng, vị thế được nâng cao.
Đoàn Hoa
Báo Văn hóa – baovanhoa.vn – Đăng ngày 27/7/2024
